Cherokee outlet – 16 september 1893
Grazige weiden
De Cherokee outlet was de grootste “landrun” uit de 19e eeuw in Amerika. Honderdduizend ‘settlers’ stonden op 16 september 1893, om 12 uur in de middag, klaar voor de run naar een bijna gratis stukje Amerikaanse grondgebied. Hoewel grote delen van Oklahoma in eerdere verdragen van 1825 en 1835 aan de Indiaanse stammen waren overgedragen, werden die rechten later weer ingetrokken. De grazige weiden van de Cherokee, Cheyenne, Comanche en Apache waren te zeer in trek bij de veeboeren. Het door de overheid bedachte landje-pik werd derhalve druk bezochten evenementen. Vanaf 1889 werden zeven van deze “landrushes” gehouden, maar de Cherokee outlet was de grootste met 42.000 zgn.’claims’. Wie het eerst zijn vlag in het begeerde stuk land wist te plaatsen was, na afrekening bij the United States Land Office, de eigenaar. Het recht van de sterkste was leidend en een schedeltje zal er zo nu en dan wel zijn gesneuveld.
Groot, groter, grootst
Net als bij de landruns van de negentiende eeuw in Amerika is er in onze maatschappij op dit moment een wonderlijke wedloop aan de gang. Was de afhandeling bij het US land-office best redelijk geregeld, is het anderhalve eeuw later toch wat minder gestructureerd, op allerlei gebied. In de detailhandel bijvoorbeeld is al jaren een race naar groot, groter, grootst. Eerst waren er de winkelketens die de grazige weiden van de binnensteden overspoelden en de kleine winkeliers langzaam oppeuzelden. Later werden de industrieterreinen ontdekt, waar het nog veel groter kon. Ikea zette de toon en net zo worden als Ikea was het ideaal in elke branche. Mediamarkt lijkt de wedstrijd te winnen bij de elektronica en Gamma en Praxis verdelen het land bij de bouwmarkten. Steden vochten om de aandacht en de onwetende colleges van Burgemeester en Wethouders werden vakkundig in de watten gelegd. De mooiste winkelcentra werden binnengehaald met overtuigende beloften van werkgelegenheid en veel klanten. Als de piketpaaltjes op de meest kansloze plaatsen bleken geplant sprong de Gemeente bij met promotiecampagnes en evenementen. Uiteraard met gemeenschapgeld. Megastores konden niet groot genoeg en regels waren niet meer aan de orde. Kamer van Koophandel en Economische Controledienst hadden geen macht meer de losgeslagen detailhandel in toom te houden en in Den Haag werd de vierentwintig uurs economie verheerlijkt.
12 T-shirts
Is de run naar de top bij de fysieke winkel bijna beslecht, bij het Internet is hij nog in volle gang. Ook hier is, zonder regelgeving, een ware “landrush” naar de top van de zoekmachine aan de gang. Werd Bol.com eerst niet serieus genomen, nu kan je er ook een betonmolen kopen. De Webshop van de Telegraaf biedt twaalf T-shirts van 119,00 voor 27,00 euro en die van de Elsevier een Wedgwood Diner servies voor 149,00 euro. En niemand van onze regelaars van de detailhandel of politiek die deze branchevervreemding een halt toe roept. Nee, wat de winkelier nu wordt geadviseerd is dat hij vooral ook op internet een webshop moet beginnen. Alsof die wedstrijd ooit nog kan worden gewonnen. Ik vrees dat hij zijn ‘landrun’ veel te laat is begonnen op een veel te klein paardje en met veel te weinig middelen.
Gek eigenlijk dat niemand de vraag stelt of we wel zo’n maatschappij willen, waarin niemand meer naar buiten komt en winkels straks veranderd zijn in woningen. Of eigenlijk helemaal niet zo gek als je kijkt wie er over mogen beslissen. Mijn vrienden van de K.v.K., het Hoofdbedrijfschap Detailhandel en al die andere aanzitters, ze lieten het gebeuren en keken toe. Daarna een lang applaus. In Duitsland gaat het veel beter met de winkels en zijn de regels voor b.v. de openingstijden veel strikter. Bijna geen zondagsverkoop en twee maal per jaar een uitverkoop van twee weken. Zou er dan toch een verband bestaan tussen het succes en de regels?
19 en 24% BTW
Terugdraaien van het verworvene is altijd lastig, maar om de “kleine” winkelier wat extra ruimte te geven zou het wellicht een idee zijn de fysieke winkels met 19% BTW te belasten en de Internet-shops met 24%. Het levert zelfs nog een extra centje voor de schatkist op en de baas van Zalando kan nog steeds met zijn laptop op het strand zitten. Wordt het misschien weer iets normaler in dit land en hebben we over een aantal jaar nog steeds een mooie middenstand. Of niet, want welke trap in de keten de wedloop niet gaat overleven is nog niet bepaald. De producent zal wel blijven produceren, maar aan wie gaat hij zijn producten nog verkopen? Is het nog via een groothandel of importeur, is het rechtstreeks naar de winkel, of slaat hij ze straks allebei over en levert hij rechtstreeks aan de consument. Tijd voor een nieuw soort land-office zou ik zeggen, actie en niet te veel applaus
https://www.meedenkers.nl/algemeen/2013/genoeg-advies/