De cirkel

cirkel

Corvee

‘En dan ga je maar weer aan het werk’. In een leuk goeroeboekje met columns van Ben Tiggelaar kwam ik een opmerking tegen over het gevoel dat je werk nutteloos is, zodra je weer terug bent na een inspirerende vakantie. Het voelt dan alsof je kralen aan tellen bent op een rozenkrans. In koeienletters heeft hij voor de lezer een meedenkmantra geschreven; ‘Corvee is een oefening in zelfrelativering en bescheidenheid’. Ben doet het ook zo nu en dan met de verzuchting; ‘Tja ‘

Het woordje dat de zelfingenomen columnisten vaker gebruiken. Martin Bril is hiermee groot geworden. Als corvee zou ik maar eens gaan turven hoe vaak dit voorkomt. En dan? Een nutteloos werkje!

Prestige

Tegelijkertijd was ik ook bezig, tijdens mijn vakantie dus,  in De Cirkel van Dave Eggers.  Hierin telt een organisatie zandkorrels uit de Sahara!
Even in het kort zal ik de inspirerende roman proberen samen te vatten; Een social media bedrijf wordt allesomvattend terwijl de hoofdpersonen gretig en zelfs met blinde ambitie, vrijwillig hun privacy inleveren voor de ‘goede zaak’. Iedereen moet aan het eind van het verhaal een Cirkel account hebben. Elk individu wordt 24/7 door de community gevolgd. Dit voorkomt misdrijven, maakt politici transparant, bestraft fraude en spaart mensenlevens. De Cirkel heeft als doel compleet en perfect te worden, wat bereikt is zodra van iedereen inzichtelijk en transparant vastgelegd is wie je bent, wat je aan het doen bent en hoe je eigen geschiedenis is. Ook die van je ouders en voorouders. Miljoenen volgers geven hun commentaar op de transparante cirkelaars. Slechts op de wc heb je privacy. Er is maar één persoon, van wie de identiteit niet duidelijk is. Hij probeert nog te waarschuwen voor de totalitaire voltooiing van de Cirkel. Maar als blijkt dat dit één van de wijzen is die aan de top staat, wordt hij weggeorganiseerd. Alles en iedereen opgeslokt.  Dave Eggers probeert de lezer ook te waarschuwen, maar dat gebeurt niet al te duidelijk. Wel is er een transparante haai in een kunstmatig gecreëerde habitat die alles opvreet. Miljoenen volgens zijn getuige. Je hoeft niet afgestudeerd te zijn om te begrijpen dat Eggers hiermee ons probeert te waarschuwen voor de macht van een Google, Apple of Facebook.
O ja, en die zandkorrels worden met de modernste technieken geteld en dit project geldt in de Cirkel als een prestigeobject, zodat alle volgers kunnen zien waar ze toe in staat zijn. Het is natuurlijk volslagen nutteloos en het tegenovergestelde van een oefening in bescheidenheid.

Tsja!

Ik ben het met Ben Tiggelaar eens; Corvee gaan doen,  voordat je te ijdel wordt. Want als je kijkt naar al die vrienden en volgers op Facebook en schrijvers op Weblogs,  wil iedereen in het centrum staan van zijn eigen kunstmatig gecreëerde universum en speelt iedereen de hoofdrol in zijn eigen film. Die behoefte lijkt alleen maar toe te nemen en is het beschreven verhaal van de ‘fictieve’ Cirkel niet eens zo denkbeeldig. Voer voor maatschappijleer? Tsja!